طرح و ساخت میانگذر دریاچه اورمیه که شامل مطالعات مهندسی، مهندسی پایه ، مهندسی تفصیلی، تهیه مواد و تجهیزات، اجرا و ساخت پل اصلی، پل آبگذر و اصلاح خاکریز است. پل اصلی شامل دو مسیر رفت و برگشت جداگانه سواره رو هر کدام به عرض مفید ۹٫۵ متر و یک مسیر راه آهن به عرض مفید ۵ متر می باشد. پل دارای ۳۳ دهانه بوده که پل اصلی شامل یک دهانه ۱۰۰ متری، ۱۲ دهانه ۷۰ متری، ۶ دهانه ۵۵ متری و پل دسترسی شامل ۱۰ دهانه ۲۸ متری، ۲ دهانه ۲۶٫۸ متری و پل انتقالی شامل ۲ دهانه ۵۰ متری می باشد.
پل میانگذر دریاچه ارومیه بر روی دریاچه ارومیه بنا نهاده شدهاست و قسمتی از بزرگراه شهید کلانتری است. این پل دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی در شمال غربی ایران را به هم متصل میکند. این پل ۱۷۰۹ متر طول دارد که ۱۲۷۶ متر آن در داخل دریاچه ارومیه اجرا شده و حدود ۳۸۵ متر آن در دو طرف پلهای اتصال است. مسیر اول این طرح در ۲۷ آبان ۱۳۸۷ توسط محمود احمدی نژاد مورد بهره برداری قرار گرفت.
پل شهید کلانتری طولانیترین پل ساختهشده در ایران (سه برابر طولانیترین پل پیشین) به طول هزار و هفتصد و نه متر میباشد که برروی دریاچهٔ ارومیه ساخته شدهاست. این پل در ۲۷ آبان ۱۳۸۷ خورشیدی به بهرهبرداری رسید. در صورت عبور از روی پل شهید کلانتری، فاصلهٔ ارومیه تا تهران برابر با ۷۸۰ کیلومتر خواهد بود.
جزئیات
پروژه میانگذر دریاچه ارومیه که شامل سه بخش است:
- پل اصلی: این پل با دو مسیر رفت و برگشت جداگانه که هرکدام عرض ۹٫۵ متر دارد، با استفاده از مقاطع مرکب فلزی و بتنی ساخته شدهاست. مسیر راه آهن نیز به عرض ۵ متر در وسط پلهای سواره رو طراحی و منظور شدهاست. طول این پل با احتساب کولههای متصل کننده آن به خاکریز معادل ۲ کیلومتر است. شیب طولی پل به علت عبور راه آهن به ۱٫۲ درصد محدود میگردد و ارتفاع آزاد در زیر دهانه وسط، جهت عبور شناورها، در پرآبترین وضعیت دریاچه حدود ۱۰ متر خواهد بود.
- پل آبگذر: به طول تقریبی ۵۰۰ متر که به لحاظ مسایل محیط زیستی و بهبود گردش آب در دریاچه پیش بینی شدهاست.
- خاکریز: که شامل اقداماتی جهت حفاظت و بهسازی خاکریز موجود است.
این پل یک هزار و ۷۰۹ متر طول دارد که یک هزار و ۲۷۶ متر آن در داخل دریاچهٔ ارومیه اجرا شده و حدود ۳۸۵ متر در دو طرف پلهای دسترسی و اتصال است. این پل پی عمیق و لجنی دارد که عمق شمعهای آن بیش از ۸۰ متر است و بیش از ۳۵ کیلومتر شمعکوبی در دریاچه انجام شده و ۳۵ هزار تن فولاد و ۵۰ هزار متر مکعب بتون در این پروژه بهکار رفتهاست. دهانهٔ وسط پل شهید کلانتری را یک دهانهٔ قوسی بهطول ۱۰۰ متر، عرض ۲۵ متر و ارتفاع ۲۵ متر تشکیل میدهد. این سازه یک هزار و ۳۰۰ تن وزن دارد که تماماً در خشکی ساخته شده و حمل و انتقال آن به اسکله بهصورت حمل دریایی و نصب آن یکی از ویژگیهای این سازه بوده و ۱۲ دهانهٔ ۷۰ متری و ۶ دهانهٔ ۵۰ متری دارد. عرشهٔ این پل یک تیر کامپوزیت است که از فلز و فولاد و بتن ترکیب شدهاست. تیر فولادی آن در کنارههای تکیهگاه روی خشکی بههم وصل و مونتاژ شده و سپس از آنجا توسط سامانهٔ دورنفشاری (پوشین) روی پل هل داده شدهاست.
مزیتهای طرح
پل میانگذر دریاچه ارومیه بخشی از بزرگراه شهید کلانتری است که ارومیه و تبریز را به هم متصل میکند. با بهره برداری از این مسیر، فاصله ۲۶۰ کیلومتری این دو شهر به نصف کاهش مییابد. این پل نقش بهسزایی در توسعهٔ گردشگری و تبادلات فرهنگی و تجاری میان دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی دارد و باعث صرفهجویی در مصرف سوخت و زمان و کاهش تصادفات جادهای و استهلاک خودروها میشود. همچنین بیشترین تاثیر این پروژه در صرفه جویی مصرف سوخت، زمان و کاهش تصادفات و استهلاک وسایل نقلیهاست.
معایب طرح
این پل به دلیل خاکریز بودن درصد بیشری از جاده میانگذر، عملا دریاچه را به دو قسمت تقسیم کرده و میتواند یکی از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه باشد.